Ülkemizde sık sık meydana gelen depremler, yalnızca yapısal zararlarla değil, aynı zamanda bireylerin ruh sağlığı üzerinde de derin etkiler bırakmaktadır. Deprem sırasında ve sonrasında yaşanan kaygı, korku, belirsizlik gibi duygular, insanların psikolojik durumlarını olumsuz yönde etkileyebilir. Özellikle çocuklar ve yaşlılar gibi hassas gruplar, depremin ruhsal ve psikolojik etkilerine karşı daha açık hale gelmektedir. Bu bağlamda, ruh sağlığı uzmanı Dr. Ayşe Yılmaz, depremin ruh sağlığı üzerindeki etkileri hakkında önemli bilgiler sunarken, bu etkilerle başa çıkabilmek için 7 pratik öneride bulunuyor.
Depremler, insanlarda travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), anksiyete, depresyon ve uyku bozuklukları gibi çeşitli psikolojik rahatsızlıklara yol açabilir. Dr. Yılmaz, depremin ardından insanların çok farklı duygular hissettiğini vurguladı. "Elimizde kaybettiklerimizi düşünmek, gelecekle ilgili belirsizlikler, güvensizlik hissi ve sürekli bir tehlike algısı, ruhsal durumumuzu olumsuz etkileyebilir," diyor. Bu tür travmatik olaylar sonrası bireylerde oluşan duygusal yanıtlar çoğu zaman doğal bir savunma mekanizmasıdır, ancak bu durumun uzun süreli hale gelmesi kişiyi yalnızca ruhsal değil, fiziksel anlamda da zorlayabilir.
Dr. Yılmaz, depremin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkileriyle başa çıkabilmek için şu 7 öneriyi paylaşıyor:
1. **Duygularınızı İfade Edin:** Deprem sonrası yaşadığınız korku, kaygı, üzüntü gibi duyguları bastırmaktansa, bunları ifade etmek oldukça önemlidir. Yanınızdaki insanlarla bu duygularınızı paylaşmak, onları anlamanızı ve destek almanızı kolaylaştırır.
2. **Sağlıklı İletişim Kurun:** Aile üyeleri ve yakın arkadaşlarınızla sık sık iletişimde kalmak, duygusal desteği artırır. Böylece birbirinize destek olma fırsatı bulursunuz ve yalnızlık hissi azalır.
3. **Günlük Rutinlerinizi Koruyun:** Günlük yaşamınızı olabildiğince normal hayata döndürmek, ruh sağlığınız için faydalı olacaktır. Düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite, stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
4. **Nefes Egzersizleri Yapın:** Kaygı anlarında nefesinize odaklanmak, sakinleşmenize yardımcı olur. Derin nefes almak, stres seviyenizi azaltır ve zihinsel netliğinizi artırır.
5. **Meditasyon ve Farkındalık Uygulamaları:** Meditasyon ve mindfulness (farkındalık) uygulamaları, ruhsal dinginliği sağlamak için etkili bir yöntemdir. Günlük olarak birkaç dakikanızı bu uygulamalara ayırmak, zihninizin rahatlamasına yardımcı olabilir.
6. **Profesyonel Destek Alın:** Eğer depremin ardından ruhsal durumunuzda belirgin bir bozulma hissediyorsanız, bir psikolog ya da psikiyatristten profesyonel yardım almayı düşünmelisiniz. Bu, rahatsızlığınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir.
7. **Geleceğe Odaklanın:** Geçmişte yaşananları kabullenmek ve gelecekte neler yapabileceğinize odaklanmak, psikolojik olarak iyileşme sürecinizi hızlandırır. Kendinize maddeler halinde hedefler belirleyerek, bu hedeflere ulaşmaya yönelik adımlar atmanız önemlidir.
Sonuç olarak, depremler ruhsal sağlığımızı olumsuz etkileyebilir; ancak yukarıda belirtilen önerilerle bu etkileri azaltmak ve sağlıklı bir ruh hali oluşturmak mümkündür. Unutmayın, yaşadığınız duygular geçici olabilir ve destek almak her zaman bir seçenek olarak hafızalarınızda kalmalıdır. Kendinizin ve sevdiklerinizin ruhsal sağlığına dikkat etmek, yaşam kalitenizi artıracaktır.
